شبهه کعبیشبهه کعبی، شبهه در وجود حکم تکلیفیِ مباح می باشد. ۱ - مفهوم شبهه کعبیشبهه کعبی، شبهه‌ای است منسوب به فردی به نام « کعبی » که بر اساس آن، وجود حکم تکلیفی مباح، انکار شده است، با این استدلال که مباحات ذاتی، همگی وجوب عرضی دارند، ۲ - اقسام احکام تکلیفی از دیدگاه کعبیوی معتقد است احکام تکلیفی بر چهار قسم است: وجوب ، حرمت ، استحباب و کراهت و یا به تعبیر دیگر، بر دو قسم می‌باشد: وجوب و حرمت. ۳ - مبنای کعبی بر مدعای خودوی برای مدعای خود به یکی از سه مبنای ذیل استدلال نموده است: ۳.۱ - مقدمیتبه این بیان که فعل مباح ، مقدمه ترک حرام می‌باشد و ترک حرام واجب است، پس فعل مباح هم از باب مقدمه واجب ، واجب می‌گردد؛ ۳.۲ - تلازمبه این بیان که ترک حرام با فعل مباح از نظر وجود خارجی تلازم دارد و لازم است که متلازمان ، در حکم نیز یکی باشند، پس فعل مباح نیز مانند ترک حرام، واجب خواهد بود؛ ۳.۳ - عینیتبه این بیان که ترک حرام، عین فعل مباح است، بنابراین، وجوب ترک حرام، مساوی با وجوب فعل مباح است چون عین هم هستند. ۴ - نکتههمان گونه که اشاره شد، می‌توان گفت بر اساس «شبهه کعبی» دو حکم بیشتر وجود ندارد: «وجوب» و «حرمت»، زیرا مستحب و مکروه نیز مانند مباح، مقدمه ترک حرام بوده و واجب می‌شوند. [۲]
محمدی، علی، شرح اصول فقه، ج۲، ص۲۲۵.
[۵]
بجنوردی، حسن، منتهی الاصول، ص۳۱۵.
۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «شبهه کعبی». رده‌های این صفحه : احکام خمسه | اصول فقه
|